در دنیای شگفت انگیز بدن ما، سربازانِ قدرتمندی وجود دارند که به طور طبیعی از ما در برابر مهاجمانِ ریز و نامرئی، یعنی باکتریها، محافظت میکنند. این سربازانِ کهن، آنتیبیوتیکهای طبیعی نام دارند.
اما شاید بپرسید که چه چیزی این آنتیبیوتیکها را از همتایانِ شیمیایی شان که در داروخانهها یافت میشوند، متمایز میکند؟ در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بسیار جالبی در مورد انواع آنتیبیوتیکهای طبیعی بدست آورید.
در جدول زیر خلاصهای از اطلاعات مربوط به آنتیبیوتیکهای طبیعی و کاربردهای آنها ارائه میشود:
دستهبندی | آنتیبیوتیک طبیعی | خواص و کاربردها |
---|---|---|
گیاهان دارویی | سیر | حاوی آلیسین با خواص ضد میکروبی قوی؛ موثر بر باکتریهای اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس. |
زنجبیل | دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی؛ کمک به عفونتهای باکتریایی، ویروسی و قارچی. | |
اکیناسه | تقویت سیستم ایمنی و کمک به بدن برای مقابله با عفونتها. | |
نعناع کوهی | درمان عفونتهای سینوسی، برونشیت و دستگاه ادراری به دلیل خواص ضد باکتری و ضد قارچ. | |
آویشن | موثر بر عفونتهای گلو، سرماخوردگی و عفونتهای قارچی به دلیل خواص ضد باکتریایی، قارچی و ویروسی. | |
مواد غذایی | عسل | دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچ؛ کمک به بهبود زخمها و سوختگیها. |
بره موم | موثر در درمان عفونتهای دهان، دستگاه تنفسی، گوارش، پوست، گوش و حلق، و کاهش عفونتهای قارچی و کیستهای عفونی. | |
ماست | حاوی پروبیوتیک برای تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با باکتریهای مضر. | |
پیاز | خواص ضد باکتری و ضد التهابی؛ موثر در درمان عفونتهای گوش و گلو. | |
مرکبات | غنی از ویتامین C برای تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونتها. | |
آنزیمها و پروبیوتیکها | لیزوزیم و لاکتوپراکسیداز | آنزیمهای موثر در مبارزه با عفونتها. |
آنتیبیوتیک طبیعی خاص | شربت ویتا (Vita) | محصولی از بره موم زنبور عسل؛ موثر در تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و مقابله با عفونتهای مختلف. |
نقش آنتیبیوتیکها
چه طبیعی و چه شیمیایی، وظیفه اصلی همه آنتیبیوتیکها یکی است، از بین بردن یا متوقف کردن رشد باکتریهای مضر. باکتریها موجودات تک سلولی ریزی هستند که میتوانند باعث بیماریهای مختلفی از جمله عفونت گوش، گلو، ریه، پوست و … شوند.
تفاوتهای کلیدی آنتیبیوتیک طبیعی و شیمیایی
مبدأ
آنتیبیوتیکهای طبیعی توسط موجودات زنده مانند گیاهان، قارچها و حتی برخی از باکتریها تولید میشوند. در مقابل، آنتیبیوتیکهای شیمیایی در آزمایشگاهها از طریق فرآیندهای پیچیده ی شیمیایی سنتز میشوند.
طیف اثر
آنتیبیوتیکهای طبیعی معمولا طیف اثر محدودتری نسبت به آنتیبیوتیکهای شیمیایی دارند. به این معنی که فقط بر روی انواع خاصی از باکتریها موثر هستند. در حالی که آنتیبیوتیکهای شیمیایی میتوانند طیف وسیع تری از باکتریها را از بین ببرند.
عوارض جانبی کمتر
برخلاف آنتیبیوتیکهای شیمیایی که میتوانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند حالت تهوع، اسهال و بثورات پوستی ایجاد کنند، آنتیبیوتیکهای طبیعی به طور کلی عوارض جانبی کمتری دارند. این به دلیل آن است که آنها توسط بدن به خوبی تحمل میشوند و کمتر با داروهای دیگر تداخل دارند.
دسترسی
بسیاری از آنتیبیوتیکهای طبیعی را میتوان به راحتی در مواد غذایی و گیاهان مختلف یافت. به عنوان مثال، زنجبیل و نعناع کوهی را میتوان به صورت تازه یا خشک شده مصرف کرد و روغن درخت چای را میتوان به طور موضعی برای درمان عفونتهای پوستی استفاده کرد.
سرعت اثر
درست است که آنتیبیوتیکهای طبیعی در مقایسه با همتایان شیمیایی خود، سربازانِ کندتری در خط مقدم مبارزه با عفونتها به نظر میرسند. اما این کندی ذاتی، مزایای منحصر به فردی را به ارمغان میآورد.
چرا سرعت اثر کندتر است؟
مسیر طبیعی
آنتیبیوتیکهای طبیعی به جای ورود مستقیم به جریان خون از طریق تزریق یا جذب سریع از قرص، باید مسیر طبیعی هضم و جذب بدن را طی کنند. این فرآیند میتواند چند ساعت طول بکشد تا سلاحهای ضد باکتری به طور کامل در سراسر بدن توزیع شوند و به محل عفونت برسند.
پیچیدگی مولکولی
ساختار مولکولی آنتیبیوتیکهای طبیعی معمولاً پیچیده تر از آنتیبیوتیکهای شیمیایی است. این پیچیدگی باعث میشود تا بدن برای شناسایی، شکستن و جذب آنها به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
مزایای کندی
عوارض جانبی کمتر
جذب تدریجی آنتیبیوتیکهای طبیعی فشار کمتری به سیستم گوارشی وارد میکند و احتمال تهوع، اسهال و سایر عوارض جانبی ناخوشایند را کاهش میدهد.
ایمنی بیشتر
به دلیل ماهیت طبیعی و سازگاری بیشتر با بدن، آنتیبیوتیکهای طبیعی کمتر در معرض خطر ایجاد واکنشهای آلرژیک و سایر عوارض جانبی جدی هستند.
اثر ماندگار
برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی میتوانند به آرامیدر بدن آزاد شوند و به طور مداوم با عفونت مبارزه کنند، در حالی که آنتیبیوتیکهای شیمیایی ممکن است نیاز به مصرف چند بار در روز داشته باشند.
مقاومت دارویی
استفاده بیش از حد از آنتیبیوتیکهای شیمیایی میتواند منجر به مقاومت دارویی در باکتریها شود. به این معنی که باکتریها نسبت به آنتیبیوتیک مقاوم میشوند و از بین بردن آنها دشوارتر میشود. در حالی که آنتیبیوتیکهای طبیعی کمتر در معرض خطر ایجاد مقاومت دارویی هستند.
انواع آنتیبیوتیکهای طبیعی
در دنیای امروز، آنتیبیوتیکهای شیمیایی نقش مهمیدر درمان عفونتها دارند. با این حال، استفاده بیش از حد از این داروها میتواند منجر به مقاومت باکتریها شود. به همین دلیل، به دنبال جایگزینهای طبیعی برای آنتیبیوتیکها هستیم.در ادامه چند دسته مهم از آنتیبیوتیکهای طبیعی آورده شده است.
گیاهان دارویی
گیاهان دارویی قرنها برای درمان عفونتها به کار میرفتهاند. برخی از این گیاهان عبارتند از:
سیر
سیر حاوی آلیسین است، ترکیبی با خواص ضد میکروبی قوی. مطالعات نشان داده که سیر میتواند در برابر باکتریهایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کلی موثر باشد.
زنجبیل
زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است و میتواند به مبارزه با عفونتهای باکتریایی، ویروسی و قارچی کمک کند.
اکیناسه
اکیناسه سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و به بدن در مبارزه با عفونتها کمک میکند.
نعناع کوهی
نعناع کوهی دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است و میتواند به درمان عفونتهای سینوسی، برونشیت و عفونتهای دستگاه ادراری کمک کند.
آویشن
آویشن دارای خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد ویروسی است و میتواند به درمان عفونتهای گلو، سرماخوردگی و عفونتهای قارچی کمک کند.
مواد غذایی
برخی از مواد غذایی نیز دارای خواص آنتیبیوتیکی هستند، از جمله:
عسل
عسل دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است و میتواند به بهبود زخمها و سوختگیها کمک کند.
ماست
ماست حاوی پروبیوتیکهایی است که باکتریهای مفید روده هستند. پروبیوتیکها میتوانند به مبارزه با باکتریهای مضر و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
پیاز
پیاز دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است و میتواند به درمان عفونتهای گوش و گلو کمک کند.
مرکبات
مرکبات سرشار از ویتامین C هستند که یک آنتی اکسیدان قوی است. ویتامین C میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونتها کمک کند.
آنزیمها و پروبیوتیکها
برخی از آنزیمها مانند لیزوزیم و لاکتوپراکسیداز و همچنین پروبیوتیکها که باکتریهای زنده مفید هستند، میتوانند به مبارزه با عفونتها کمک کنند.
بهترین آنتیبیوتیک طبیعی
یکی از بهترین آنتیبیوتیکهای طبیعی که به راحتی در دسترس شما است و میتوانید بدون زحمت اضافه استفاده کنید، شربت ویتا است. این محصول منحصر به فرد از عصاره ی بره موم زنبور عسل، آنتیبیوتیک قوی و طبیعی، تهیه شده است.
بره موم خواص ضد التهابی، ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد باکتریایی، ضد انگلی و ضد قارچی دارد و به همین دلیل، شربت ویتا میتواند به شما در موارد زیر کمک کند:
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- مبارزه با عفونتهای مختلف
- کاهش التهاب
- بهبود روند التیام زخمها
- جلوگیری از ابتلا به بیماریها
شربت ویتا، عصاره بره موم است و یک آنتیبیوتیک طبیعی به شمار میرود. شربت بره موم ویتا میتواند بدن ما را در مقابل بیماریهای التهابی، میکروبی، ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی مقاومتر کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر وارد صفحه شربت ویتا شوید و با این محصول شگفت انگیز آشنا شوید.
چه زمانی باید از آنتیبیوتیکهای طبیعی استفاده کرد؟
آنتیبیوتیکهای طبیعی، جایگزینهای مفیدی برای آنتیبیوتیکهای شیمیایی در درمان برخی عفونتها هستند. با این حال، استفاده از آنها در زمان مناسب و برای عفونتهای مناسب حائز اهمیت است.
انواع عفونتهایی که آنتیبیوتیکهای طبیعی برای آنها موثر هستند:
عفونتهای خفیف باکتریایی
آنتیبیوتیکهای طبیعی میتوانند در درمان عفونتهای خفیف باکتریایی مانند سرماخوردگی، گلودرد، عفونت گوش و عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs) موثر باشند.
عفونتهای قارچی
برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی مانند سیر و روغن درخت چای میتوانند در برابر عفونتهای قارچی مانند برفک دهان و عفونتهای قارچی پا موثر باشند.
عفونتهای ویروسی
برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی مانند اکیناسه و زنجبیل میتوانند به کاهش علائم عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی کمک کنند.
موارد منع مصرف
عفونتهای شدید باکتریایی
در موارد عفونتهای شدید باکتریایی، آنتیبیوتیکهای شیمیایی تجویزی توسط پزشک ضروری هستند. آنتیبیوتیکهای طبیعی به تنهایی ممکن است برای مقابله با این عفونتها کافی نباشند و میتوانند منجر به عواقب جدی شوند.
آلرژی
قبل از استفاده از هر گونه آنتیبیوتیک طبیعی، مهم است که از عدم آلرژی به گیاه یا ماده مورد نظر اطمینان حاصل کنید.
مصرف داروهای دیگر
برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند. قبل از مصرف هر گونه آنتیبیوتیک طبیعی، با پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف میکنید صحبت کنید.
بارداری و شیردهی
زنان باردار یا شیرده باید قبل از مصرف هر گونه آنتیبیوتیک طبیعی با پزشک خود مشورت کنند.
انتخاب آنتیبیوتیک طبیعی مناسب
انتخاب آنتیبیوتیک طبیعی مناسب برای درمان عفونت، نیازمند بررسی دقیق عوامل مختلف است. در اینجا برخی از مهمترین فاکتورهایی که باید در نظر بگیرید، آورده شده است
نوع عفونت
اولین قدم، شناسایی نوع عفونت است. آنتیبیوتیکهای طبیعی مختلف برای انواع مختلف عفونتها مانند باکتریایی، قارچی و ویروسی موثر هستند. به عنوان مثال، سیر و آویشن برای عفونتهای باکتریایی، روغن درخت چای برای عفونتهای قارچی و اکیناسه برای عفونتهای ویروسی مفید هستند.
شدت عفونت
شدت عفونت نیز در انتخاب آنتیبیوتیک طبیعی مناسب نقش دارد. برای عفونتهای خفیف، ممکن است آنتیبیوتیکهای طبیعی به تنهایی کافی باشند. اما در موارد عفونتهای شدید، ممکن است نیاز به استفاده از آنتیبیوتیکهای شیمیایی تجویز شده توسط پزشک در کنار آنتیبیوتیکهای طبیعی باشد.
سابقه سلامتی
سابقه سلامتی شما، از جمله آلرژیها و داروهایی که مصرف میکنید، میتواند بر انتخاب آنتیبیوتیک طبیعی مناسب تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر به گیاه خاصی آلرژی دارید، باید از مصرف آنتیبیوتیک طبیعی حاوی آن گیاه خودداری کنید. همچنین، برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین قبل از مصرف آنها با پزشک خود مشورت کنید.
آینده آنتیبیوتیکهای طبیعی
با وجود اینکه آنتیبیوتیکهای شیمیایی نقش مهمی در درمان عفونتها دارند، استفاده بیش از حد از آنها منجر به مقاومت باکتریها شده است. این امر، جستجو برای جایگزینهای طبیعی و موثر را ضروری میکند. آنتیبیوتیکهای طبیعی، پتانسیل قابل توجهی به عنوان جایگزینی برای آنتیبیوتیکهای شیمیایی دارند و تحقیقات و توسعه در این زمینه در حال افزایش است.
چشمانداز تحقیقات
شناسایی ترکیبات جدید
محققان در حال بررسی گیاهان، قارچها و میکروارگانیسمها برای یافتن ترکیبات جدید با خواص آنتیبیوتیکی هستند. پیشرفتهای تکنولوژیکی مانند غربالگری ژنومی و متابولومیک به تسریع این فرآیند کمک میکنند.
بهبود اثربخشی
محققان در حال بررسی راههایی برای افزایش اثربخشی آنتیبیوتیکهای طبیعی موجود هستند. این امر شامل ترکیب آنها با داروهای دیگر یا اصلاح ساختار شیمیایی آنها برای افزایش قدرت و جذب میشود.
کاهش عوارض جانب
برخی از آنتیبیوتیکهای طبیعی میتوانند عوارض جانبی داشته باشند. محققان در حال بررسی راههایی برای کاهش این عوارض جانبی و افزایش ایمنی آنها هستند.
منابع
https://www.healthline.com/health/natural-antibiotics
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321108