یکی از شایعترین و خطرناکترین عارضههایی که این روزها گریبان همه را گرفته، بیماری کبد چرب است که در صورت عدم توجه و درمان آن، خطرات جبران ناپذیری مانند سرطان و هپاتیت را ایجاد میکند. شاید سوال شما هم این باشد که برای کبد چرب چی بخوریم که موثر باشد. به طور کلی داشتن یک رژیم غذایی مدیترانهای و ورزش منظم میتوانید برای همیشه شما را از شر این بیماری خلاص کند. به شرط اینکه رژیم غذایی را از پزشک متخصص تغذیه دریافت کرده و به آن پایبند باشید. در کنار اینکار باید از مصرف غذاهای مضر پرهیز کنید تا درمان شوید.
خطرات و عوارض کبد چرب
زمانی که شما به کبد چرب مبتلا میشوید، خطرات و عوارض گوناگونی شما را تهدید میکند. در اغلب موارد این عوارض به صورت مستقیم ایجاد میشوند و تاثیرات خود را روی بدنتان میگذارند. برخی دیگر به صورت غیر مستقیم شما را تهدید میکنند. برای اطلاعات بیشتر بهتر است به عوارض و آسیبهای ناشی از کبد چرب توجه کنید:
سیروز کبدی
یکی از خطرناکترین عوارض بیماری کبد چرب، مبتلا شدن به سیروز کبدی است. در این عارضه زخمها و عفونتها روی قسمت سالم کبد تاثیر میگذارند و سلامت کبد را با مشکل مواجه کرده و باعث از کار افتادن کبد میشوند. بهتر است بدانید سیروز کبدی در انتها منجر به نارسایی کبد میشود. سیروز کبدی به طور ناگهانی بروز نمیدهد و بدن به راحتی توان مقابله با آن را ندارد. سیروز به تدریج بروز کرده و در اثر سالیان دراز و به علت رژیم غذایی بد و لایف استایل ناسالم و همچنین مصرف الکل ایجاد میشود. شما از طریق یک سری موارد مانند سردرد، سرگیجه، خستگی، بیحالی و ضعف شدید، نفخ شکم، تهوع، درد در ناحیه شکم و زردی زیاد پوست و چشمها میتوانید متوجه سیروز کبدی شوید. همچنین ممکن است با قرمزی کف دست و ظهور مویرگهای خونی در قسمت بالایی شکم خودش را نشان دهد.
سرطان کبد
یکی دیگر از خطرات جبران ناپذیری که کبد چرب به همراه دارد، سرطان کبد است. البته در صورتی که ندانیم برای کبد چرب چی بخوریم و لایف استایل خود را اصلاح نکنیم. این بیماری در کهنسالی بروز میکند. وظیفه اصلی کبد، پاکسازی خون است، زمانی که سلولهای چربی به مقدار زیادی درون آن نفوذ کند، این قابلیت از دست میرود. نارسایی کبد در صورتی که به آن توجه نکنید، عملکرد کبد را برعکس کرده و در بدن سموم ایجاد میشود و سرطان کبد رخ میدهد. شیوع این نوع سرطان بسیار بالاست. همچنین طریقه شناسایی سرطان کبد بسیار سخت بوده و پس از سالیان طولانی علائم خودش را نشان میدهد. در صورتی که مصرف الکل در روتین روزمره شما باشد، مستعد ابتلا به سرطان کبد هستید.
هپاتیت الکلی
هپاتیت الکلی از دیگر عوارض کبد چرب بوده که به طور مستقیم به علت کبد چرب بوجود میآید. هپاتیت الکلی در واقع نوعی از التهاب کبد بوده و در طولانی مدت منجر به نارسایی کبد میشود. این بیماری هم مانند سیروز کبدی، در بدن سم تولید کرده و به سلولهای خونی آسیب وارد میکند.
این نوع هپاتیت باعث گرفتن قدرت سم زدایی و تجزیه سموم از کبد میشود و التهاب را در بدن زیاد میکند. اگر سردردهای طولانی مدت دارید یا به اختلال شخصیت دو قطبی مبتلا هستید، بهتر است برای تست هپاتیت الکلی به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی به بیماری کبد چرب مبتلا میشوند؟
اگر تغذیه نامناسب و عادتهای غذایی بدی دارید، احتمال ابتلا به این عارضه در شما بالاتر از سایر افراد است. همچنین اگر جز افراد زیر هستید، قبل از پاسخ به این پرسش که برای کبد چرب چی بخوریم، میبایست هر چه سریعتر به پزشک جهت تشخیص بیماری کبد چرب مراجعه کنید:
· اگر چاق هستید.
· الکل زیادی مینوشید.
· سوء تغذیه دارید.
· به هپاتیت C مبتلا هستید.
· به دوران کهنسالی نزدیک میشوید.
· مقاومت به انسولین یا دیابت نوع 2 دارید.
· اگر سطح تری گلیسیرید یا کلسترول «بد» (LDL) در شما بالاست.
· به سندروم تخمدان پلیکیستیک
· مبتلا هستید.
· آپنه خواب دارید.
· دارای غده تیروئید یا هیپوفیز کمکار هستید.
· در معرض سموم مواد غذایی یا شیمیایی هستید.
· سندرم متابولیک دارید.
· فشار و قند خون بالا دارید.
· اخیرا خیلی سریع وزن کم کردهاید.
· کیسه صفرایتان را تازه عمل کردهاید.
· باردار هستید.
· اگر به برخی دیگر از عفونتها مانند اچ آی وی (HIV) مبتلت هستید.
· داروهایی مانند متوترکسات، تاموکسیفن، آمیودورون و اسید والپروئیک، برخی داروهای ضد تشنج مصرف میکنید.
· اگر استامینوفن در طولانی مدت مصرف میکنید.
· اگر دچار کمبود آلفا 1 آنتی تریپسین هستید.
· اگر عمل جراحی لاغری بای پس معده انجام دادهاید.
· اگر در ژنتیک و سابقه خانوادگیتان کبد چرب وجود دارد.
· اگر به بیماری التهابی روده (IBS) مبتلا هستید.
· اگر نوشیدنی قندی زیاد مصرف میکنید.
بهترین روش تشخیص بیماری کبد چرب
ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که چطور میتوانیم کبد چرب را تشخیص دهیم. به طور کلی شما به راحتی نمیتوانید بیماری کبد چرب را تشخیص دهید. چرا که هیچ نشانه و علائم بالینی ندارد. اما شما برای مطمئن شدن میتوانید به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید که برایتان آزمایشهایی جهت تشخیص بیماریتان تجویز کند. راههای زیر میتواند به پزشک جهت تشخیص هرچه سریعتر کبد چرب کمک کند.
سونوگرافی شکمی التراسوند
یکی از اولین راهها جهت تشخیص کبد چرب، انجام سونوگرافی است. سونوگرافی همچنین مقدار بزرگ شدن کبد را نشان میدهد. سونوگرافیهای پیشرفتهتری همانند الاستوگرافی میتوانند میزان سفتی کبد، فیبروز یا زخم را در آن نشان دهند.
آزمایش خون
پزشک شما میتواند از طریق آزمایش خون بیماری کبد چرب را در شما تشخیص دهید. آزمایش خون شامل مواردی مانند
شمارش کامل گلبولهای خون، آزمایش قند خون ناشتا، آزمایش هموگلوبین A1C، تعیین سطح کلسترول و تری گلیسیرید در خون، آزمایش هپاتیت مزمن ویروسی است.
بیوپسی کبد
اگر آزمایشها و سونوگرافی نتوانست به پزشک جهت تشخیص این بیماری کمک کند، میبایست بیوپسی کبدی انجام شود. بیوپسی در واقع به معنی برداشتن قسمتی از بافت کبد است. با اینکار، پزشک میزان التهاب کبد را تشخیص میدهد.
رژیم غذایی کبد چرب
اگر متوجه شدید که یک بیمار مبتلا به کبد چرب هستید، وقت آن رسیده که به یک پزشک تغذیه مراجعه کرده و رژیم کبد چرب را دریافت کنید. از پزشک خود سوال بپرسید که برای کبد چرب چی بخوریم و یا چه خوراکیهایی برایتان مضر است. پیشنهاد میشود که در این مورد اصلا خودسرانه عمل نکنید. چرا که فقط پزشک متخصص تغذیه است که تشخیص میدهد بهترین برنامه غذایی سالم برای کبد چرب کدام است. البته شما میتوانید با در نظر داشتن موارد زیر در کنار برنامه غذایی تجویز شده به بهبود خود کمک کنید:
· پرهیز از مصرف غذاهای پر از چربی، شکر و نمک
· پرهیز از خوردن غذاهای سرخ شده، فرآوری شده و فست فودها
· پرهیز از مصرف بیش از حد الکل
· داشتن رژیم غذایی متعادل یعنی رژیمی که حاوی تمامی منابع غذایی از جمله گوشت و لوبیا، میوه، شیر و روغن، سبزیجات و غلات هستند.
. استفاده از شربت کبوسل و ژل رویال هیگادو
· مصرف زیاد آب در طول روز را جدی بگیرید چرا که عملکرد کبد را بهبود بخشیده و جلوی کم آبی بدن را میگیرد.
· مصرف غذاهای فیبردار را فراموش نکنید، چرا که کبد با آنها بهتر کار میکند. غذاهای فیبردار شامل برنج، سبزیجات، میوه و غلات جزو غذاهای پر فیبر میشوند.
با توجه به مواردی که گفته شد، یکی از بهترین رژیمهایی که میتوانید بگیرید، رژیم مدیترانهای است. چرا که در این رژیم تمامی چیزهایی که به آن نیاز دارید، وجود دارد. این به معنی است که در آن میوه و سبزیجات بیشتر، غلات کامل، آجیل و حبوبات بیشتر، گوشت بدون چربی، گوشت قرمز کمتر، شیرینی و قند کمتر دیده میشود.
برای کبد چرب چی نخوریم؟
حال مهمترین سوال اینجاست که برای کبد چرب چی نخوریم؟ غذاهایی که باید از مصرف آنها بپرهیزید شامل موارد زیر میشود. چرا که سطح قند خون و چربی خون را بالا برده و شما را مبتلا به اضافه وزن میکنند.
· آب میوه، نوشابه گازدار و نوشیدنیهای شیرین صنعتی چرا که دشمن اصلی کبد هستند.
· نوشیدنیهای رژیمی که کالری آنها پایین است. میتوانید به جای آنها از قندهای طبیعی به میزانی کم استفاده کنید.
· قندهای رژیمی مانند استویا میتواند منجر به کبد چرب شوند.
· کره و کره آب شده دارای چربی اشباع شده زیادی بوده که باعث افزایش سطح تری گلیسیرید خون میشوند.
· کیکهای پخته شده شیرین، بستنی و انواع دسرها که با مصرف این کربوهیدراتها احتمال خوب شدن شما کاهش مییابد.
· بیکن، سوسیس، گوشتهای پخته شده و گوشتهای چرب که این غذاها پر از چربیهای اشباع هستند.
· یکی از پرخطرترین خوراکیها برای شما، نوشیدنی الکلی است. از این رو به طور کامل باید مصرف الکل را قطع کنید.
· غذاهای شور، این غذاها باعث بدتر شدن NAFLD میشوند. همچنین اگر به همراه غذاهای چرب آنها را مصرف کنید، در واقع کالری بالاتری به بدن خود میرسانید. این نوع خوراکیها باعث افزایش احتمال ابتلا به کبد چرب میشوند.
· غذاهای سرخ شده با روغن کهنه و زیاد: این غذاها نیز سرشار از اسیدهای چرب ترانس هستند و مصرف آنها توسط متخصصین توصیه نمیشود.
لیست غذایی مفید برای کبد چرب
همانطور که میدانید مصرف غذاهای مفید و پرهیز از غذاهای مضر میتواند روند درمان شما را سریعتر کند. در زیر به برخی از غذاهای مفید جهت پیشگیری و بهبود کبد چرب اشاره شده که بسیار کمک کننده هستند.
شیر بادام یا شیر گاو کم چرب
مصرف این شیرها برای تمام افراد از جمله بزرگسالان و کودکان ضروری است و میتواند کلسیم بدن شما را تامین کنند. مصرف کلسیم و ویتامین دی میتواند باعث بهبود علائم بیماری کبد چرب شود. چرا که ممکن است کبد چرب پوکی استخوان را به همراه داشته باشد. نباید مصرف سه لیوان شیر گیاهی را فراموش کنید.
قهوه
نتایج تحقیقات پزشکی نشان میدهد که قهوه نقش پررنگی در رسیدن به تناسب اندام دارد. البته قهوه باید بدون خامه و شکر باشد تا بتواند روی درمان کبد چرب اثر بگذارد. قهوه با کاهش نفوذپذیری روده میتواند باعث کم شدن جذب چربی برای بدن شود. البته این مسئله هنوز به طور کلی اثبات نشده و در حال تحقیقات بالینی است. با توجه به شدت و عوارض بیماری مصرف 7 تا 9 فنجان قهوه در هفته میتواند تاثیرات خوبی به همراه داشته باشد.
غذاهای غنی از ویتامین E
غذاهایی که در آنها ویتامین E وجود دارد مانند فلفل دلمهای قرمز، اسفناج، بادام زمینی و مغزها میتوانند علائم بیماری کبد چرب را کاهش دهند
آب
بهترین جایگزین برای نوشیدنیهای مضر پر کالری آب است. کارشناسان توصیه می کنند مصرف آب را به هر نوشیدنی شیرین و پرکالری پایبند باشید. به طور مثال یک فرد نرمال و بدون بدون بیماری میتواند روزانه حداقل ۳ لیتر آب بنوشد تا از انباشته شدن سموم در بدن جلوگیری کند.
روغن زیتون
روغنهای سالم مانند روغن زیتون و روغن های خاص مانند روغن زیتون و آووکادو باعث افزایش چربیهای سالم در بدن شوند. این روغنها به شما احساس سیری میدهند و باعث کاهش سطح آنزیمهای مضر در کبد میشوند. از دیگر روغنهای مفید میتوان به روغن کنجد، بادام زمینی و آفتابگردان و کلزا اشاره کرد.
دانه های کتان و چیا
این دانهها بهترین منابع برای امگا ۳ هستند. همچنین برای کبد چرب الکلی و غیرالکلی تاثیر خوبی دارند. چرا که میزان چربی را در کبد کاهش میدهند.
رژیم غذایی برای پاکسازی بدن برای کبد چرب
اولین سوالی که افراد برای درمان کبد چرب مطرح میکنند، این است که برای کبد چرب چی بخوریم؟ اولین قدم برای درمان این عارضه این است که تغییرات اساسی در سبک زندگی خود ایجاد کنید. چرا که این کار دشمن کبد چرب محسوب میشود. البته مهم است که این تغییرات دائمی و پایدار باشد. لیست مواد غذایی برای پاکسازی بدن شامل موارد زیر است:
· فیبر کافی
· شامل سرشار از میوهها، سبزیجات و آجیلها میشود.
. استفاده از شربت کبوسل و ژل رویال هیگادو
· غلات
· چربیهای اشباع محدود محصولات حیوانی
· عدم مصرف زیاد نمک و شکر
· اجتناب از الکل
به طور کلی توصیه میشود که برای درمان هرچه سریعتر کبد چرب کالری دریافتی خود را کاهش دهید و همچنین رژیم غذایی مدیترانهای را پیش بگیرید.
بهترین راه درمان کبد چرب
به طور کلی پس از اینکه با روشهای درمانی، درمان کبد چرب خود را آغاز کردید، در صورت عدم رعایت اصلاح سبک زندگی، ممکن است مجدد بیماری کبد چرب شما بوجود آید. پس درمان صد درصد کبد چرب اصلاح سبک زندگی است. در کنار اینکار داروی گیاهی مخصوص چرب میتواند شما را از شر بیماری نجات دهد. راههای دیگر درمان کبد چرب به شرح زیر است.
· کاهش وزن تدریجی با رعایت رژیم
. استفاده از شربت کبوسل و ژل رویال هیگادو
· کاهش چربی اضافی و کربوهیدرات موجود در غذاها
· استفاده از امگا ۳ موجود در ماهی سالمون و ساردین و یا مصرف قرص امگا ۳
· استفاده از بذر کتان، شاهدانه، گردو، روغن زیتون و آجیلها به علت وجود روغنهای مفید در آنها
· پرهیز از مصرف چربی زیاد و عدم مصرف چربی اشباع شده
· پروتئینهای غذاهای دریایی و همچنین سینه مرغ بهترین گزینه برای بیماران کبد چرب است. چرا که این غذاها فاقد چربی هستند.
· حتی الامکان پروتئین گیاهی مصرف کنید.
· داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات برگ سبز حاوی فیبر به میزان لازم.
· البته میوهها به علت قند زیادی بهتر است حداکثر ۳ واحد در روز مصرف شوند.
· افزایش مصرف غلات کامل مانند برنج قهوهای
· پرهیز از مصرف شیرینجات آماده و بازاری
· جایگزین کردن روغن کانولا و کلزا به جای روغنهای جامد
درمان فوری کبد چرب
برای درمان فوری کبد چرب به دنبال اینکه برای کبد چرب چی بخوریم نباشید. چرا که با مصرف هیچ خوراکی نمیتوانید خیلی سریع درمان شوید. بلکه باید به دنبال راهحلی باشید که پزشک پس از آزمایش به شما تجویز میکند. با استفاده از روشهای گفته شده در زیر میتوانید در کنار اقدامات اصلی یعنی مراجعه به پزشک جهت درمان هرچه سریعتر کبد چرب گام بردارید.
چای سبز
دمنوش چای سبز میتواند باعث پاکسازی کبد شود. خوشبختانه کبد چرب با درمانهای گیاهی به خوبی درمان میشود. با مصرف ۳ بار در روز چای سبز میتوانید روند درمان را تسریع بخشید.
اگر چربی در کبد شما انباشته شده باشد، با چای سبز میتوانید آنها را برطرف سازید. به خصوص اگر کبد چرب شما الکلی باشد، با خیال راحت میتوانید چای سبز بنوشید و از خواص آن برای پاکسازی ریه و خون خود بهرهمند شوید.
چای بابونه
یکی دیگر از دمنوشهای موثر که به درمان فوری کبد چرب کمک میکند، چای بابونه است. چرا که با آنزیمهایی که دارد میتواند کبد را ترمیم کرده و از آسیب به آن جلوگیری کند. با مصرف منظم این چای به صورت ۲ بار در روز میتوانید از پاکسازی کبد خود مطمئن شوید.
صبحانه مناسب برای کبد چرب
اگر میخواهید اصلاح لایف استایل را برای درمان کبد چرب انتخاب کنید، مصرف ویتامین سی و آب مرکبات را در وعده صبحانه خود قرار دهید. یکی دیگر از راههای درمان، چکاندن چند قطره لیمو در آب و مصرف آن در طی روز است که باعث پاکسازی کبد میشود. اگر به نوشیدن چای علاقه دارید، بهتر است مصرف چای سبز را با چای سیاه جایگزین کنید. مصرف این چای باعث لاغری شما شده و همچنین یک نوشیدنی مفید برای وعده صبحانهتان محسوب میشود. همچنین نوشیدن قهوه در وعده صبحانه یک گزینه موثر به شمار میرود. در صورتی که قهوه را به صورت گرم مصرف کنید، از طریق گرم کردن کبد، میتوانید باعث چرب شدن کبد خود شوید.
تهیه صبحانه برای کبد چرب با زردچوبه: زردچوبه یک ماده غذایی رژیمی مفید برای کبد چرب محسوب میشود. همچنین به علت دارا بودن آنتی اکسیدانهای ضروری برای بدن و داشتن ماده ضد التهابی کورکومین باعث بهبود بیماری کبد چرب میشود. بهتر است هنگام صبحانه از این ادویه مفید استفاده کنید.
ناشتا برای کبد چرب چی بخوریم؟
برای پاسخ به این پرسش که برای کبد چرب چی بخوریم؟ خوردن سیر ناشتا به شما برای بهبود علائم بیماری کمک میکند. سیر حاوی گوگرد است و حبههای ناشتای آن باعث میشود بیشتر از خواص آن بهرهمند شوید. همچنین مصرف سبزیجاتی مانند سبزیجات برگ سبز میتوانند به عنوان یک صبحانه سالم موثر باشند.
ناهار مناسب برای کبد چرب
برای جلوگیری از علائم آزار دهنده کبد چرب و پیشرفت بیماری میبایست از روغنهای سالم به ویژه زیتون در پخت ناهار استفاده کنید. همچنین میبایست این وعده را سبک میل کرده تا درمان شما سریعتر انجام گیرد. به طور مثال سوپ برای وعده ناهار یکی از موثرترین درمانهای کبد چرب محسوب میشود. یکی از انواع سوپ موثر برای درمان این عارضه، سوپ کرفس و اسفناج است. برای تهیه این سوپ به ۴۵ گرم اسفناج، یک شاخه کرفس، ۵ حبه سیر و یک قاشق غذا خوری روغن زیتون و آب نیاز دارید. ابتدا آب را جوشانده و سپس اسفناجهای شسته شده را به آن اضافه کنید و اجازه بدهید که کاملا پخته شود. سپس نوبت آن رسیده که روغن زیتون به آن اضافه کنید. برای پخت ناهارهای سالم بهتر است از ادویههایی مانند زنجبیل و زردچوبه استفاده کنید. چرا که التهاب کبد را کاهش میدهند.
شام مناسب برای کبد چرب
بهترین شام برای کسانی که به عارضه کبد چرب دچار هستند، ماهی است. ماهیهایی مانند سالمون، تن، قزل آلا و ساردین از جمله مواد غذایی هستند که باعث کاهش التهابات کبد و چربیهای آن میشوند. امگا ۳ موجود در ماهیها میتواند باعث افزایش کلسترول خوب خون و کم شدن تری گلیسیرید یعنی چربی بد در بدن شود. بهتر است اگر به این بیماری مبتلا هستید، مصرف ماهی را در وعده شام خود قرار دهید. همچنین میبایست در کنار آن از سبزیجات تازه استفاده کنید. مصرف برنج در وعده شام برای مبتلایان به کبد چرب توصیه نمیشود.
ژل رویال معجزه ای برای کبد چرب
اگر سوال شما این است که برای درمان کبد چرب چی بخوریم؟ یکی از برترین و معروفترین مواد غذایی برای درمان کبد چرب، ژل رویال یا شاه انگبین است. این ماده از دل زنبور عسل به دست میآید که برای تغذیه لاروهای زنبور عسل و ملکه زنبور عسل تولید میشود. این ماده موثر و زندگیبخش علاوه بر نقش کلیدی در سایر مشکلات و بیماریهای انسان، نقش موثری در درمان کبد چرب ایفا میکند. البته این نوع ماده میتواند زمان درمان شما را طولانیتر کنید. با این وجود در کنار سایر درمانها، گزینه بسیار عالی محسوب میشود و همچنین درمان ماندگارتری را ارائه میدهد. اگر چه خواص آن برای سایر بیماریها اثبات نشده اما تا حد خیلی زیادی بیماران کبد چربی که این ماده را انتخاب کردهاند، از آن رضایت داشتهاند.
جمع بندی برای کبد چرب چی بخوریم
این که برای کبد چرب چی بخوریم ممکن است سوال خوبی باشد، اما شما را فورا درمان نمیکند. برای درمان سریع کبد چرب ابتدا باید آن را تشخیص دهید که اینکار توسط پزشک متخصص انجام میشود. سپس با مصرف داروهای تجویز شده و همچنین مصرف ژل رویال میتوانید خیلی سریعتر خود را درمان کنید. بهترین و موثرترین کار برای درمان چربی کبد، قطع کامل الکل است. همچنین نباید خودسرانه درمانهای دارویی را استفاده کنید، بلکه باید زیر نظر متخصص تغذیه ماهر جهت درمان عارضه کبد چرب اقداماتی انجام دهید.