عسل دارای گلوکز و فروکتوز است که به سرعت در بدن جذب می‌شوند و می‌توانند سطح قند خون را افزایش دهند.
با این حال سرعت افزایش قند خون در مقایسه با قندهای دیگر مانند شکر تصفیه‌شده ممکن است کمتر باشد اما همچنان برای افرادی که مشکلات قند خون دارند، باید با احتیاط مصرف شود. در ادامه در مورد قند عسل و تاثیراتش در افراد دیابتی و میزان صحیح مصرف آن صحبت خواهیم کرد.
آیا عسل قند دارد؟
آیا عسل قند خون را بالا می برد؟ عسل یک ماده شیرین طبیعی است که از شهد گل‌ها توسط زنبورها جمع‌آوری می‌شود. بخش عمده‌ای از ترکیبات عسل را قندهای مختلف تشکیل می‌دهند. این قندها به‌طور اصلی از گلوکز و فروکتوز که دو نوع قند ساده هستند، تشکیل شده‌اند. علاوه بر این عسل حاوی مقادیر کمی از ساکارز، مالتوز و سایر قندهای پیچیده است که به تدریج در بدن تجزیه می‌شوند و تاثیرات متفاوتی بر سطح قند خون دارند.
گلوکز و فروکتوز در عسل
گلوکز و فروکتوز دو نوع قند اصلی موجود در عسل هستند که به سرعت جذب بدن می‌شوند و بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارند. گلوکز ( قند انگور) به سرعت در جریان خون وارد می‌شود و می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد. فروکتوز که در مقادیر بیشتری در عسل وجود دارد، به سرعت در کبد پردازش می‌شود و به گلوکز تبدیل نمی‌شود. اما با این حال می‌تواند بر روی ذخایر چربی بدن اثر بگذارد و باعث افزایش وزن و مقاومت به انسولین شود.
ساکارز و مالتوز
ساکارز که معمولا در شکر سفره موجود است، ترکیب دو قند گلوکز و فروکتوز است. در عسل مقدار ساکارز معمولا کمتر از شکر تصفیه‌شده است، اما همچنان موجود بوده و می‌تواند به تدریج در بدن به گلوکز تبدیل شود. مالتوز نیز نوع دیگری از قند موجود در عسل است که از تجزیه نشاسته در زنبورهای عسل به وجود می‌آید. مالتوز اکثرا به‌طور آهسته‌تری نسبت به گلوکز در بدن تجزیه می‌شود، اما همچنان می‌تواند بر سطح قند خون تاثیرگذار باشد.
تاثیرات قند عسل بر بدن
مصرف متعادل عسل به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی می‌تواند جایگزینی سالم‌تر نسبت به شکر تصفیه‌شده باشد زیرا عسل علاوه بر قند حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و دیگر ترکیبات مفید است. با این حال مصرف بیش از حد عسل می‌تواند باعث افزایش سطح قند خون شود، به ویژه در افرادی که حساسیت بیشتری به تغییرات قند خون دارند یا کسانی که از بیماری‌هایی مانند دیابت رنج می‌برند. همچنین مصرف زیاد عسل می‌تواند موجب افزایش کالری دریافتی روزانه و در نتیجه افزایش وزن شود. این امر به ویژه در افرادی که به رژیم‌های غذایی کم‌کالری یا کم‌چربی پایبند هستند، باید مورد توجه قرار گیرد.
چرا مصرف زیاد عسل می‌تواند مضر باشد؟
هرچند عسل به دلیل داشتن ترکیبات طبیعی و غنی از مواد مغذی ممکن است به عنوان یک جایگزین مناسب برای قند تصفیه‌شده در نظر گرفته شود، اما در صورت مصرف بی‌رویه می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
امکان دارد عسل به‌طور ناگهانی سطح قند خون را بالا ببرد به ویژه برای کسانی که به بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت مبتلا هستند.
افزایش قند خون به‌صورت مداوم می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شود که به نوبه خود باعث بروز مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی، چاقی و سایر مشکلات مرتبط با متابولیسم می‌شود.
آیا قند عسل مضر است؟
قند موجود در عسل مانند سایر انواع قندهای طبیعی، در صورت مصرف معقول و معتدل می‌تواند برای بدن مفید باشد. با این حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد، به ویژه برای افرادی که به بیماری‌هایی مانند دیابت مبتلا هستند یا در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
نحوه تاثیر قند عسل بر بدن
عسل دارای دو قند اصلی گلوکوز و فروکتوز بوده که گلوکز به سرعت در جریان خون وارد می‌شود و سطح قند خون را به سرعت افزایش می‌دهد. فروکتوز که در عسل بیشتر از گلوکز وجود دارد، ابتدا در کبد پردازش می‌شود و به گلوکز تبدیل نمی‌شود. اما مصرف زیاد فروکتوز می‌تواند مشکلاتی مانند افزایش سطح چربی‌های خون، افزایش وزن و مقاومت به انسولین ایجاد کند.
اثرات منفی مصرف زیاد قند عسل
مصرف بی رویه و زیاد قند عسل می‌تواند اثرات منفی داشته باشد که عبارت‌اند از:
1. افزایش قند خون
مصرف بیش از حد عسل که حاوی گلوکز است، می‌تواند به سرعت سطح قند خون را بالا ببرد. این افزایش ناگهانی قند خون به ویژه برای افرادی که دیابت دارند یا مستعد ابتلا به آن هستند مضر است. زیرا بدن این افراد قادر به کنترل مناسب این افزایش نیست.
2. مقاومت به انسولین
مصرف زیاد قند به ویژه فروکتوز، می‌تواند باعث ایجاد مقاومت به انسولین شود. در این حالت بدن دیگر به‌طور موثر به انسولین پاسخ نمی‌دهد و قند خون در بدن باقی می‌ماند که می‌تواند به دیابت نوع ۲ منجر شود.
3. چاقی و افزایش وزن
قندهای موجود در عسل به ویژه فروکتوز می‌توانند در بدن به چربی تبدیل شوند. مصرف زیاد عسل و سایر منابع قند می‌تواند منجر به افزایش وزن شود، که خود عامل خطر برای بسیاری از مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و دیابت است.
4. افزایش سطح تری گلیسیرید و چربی‌های خون
فروکتوز موجود در عسل به‌طور مستقیم در کبد پردازش می‌شود و می‌تواند منجر به تولید چربی اضافی در بدن شود. این چربی‌ها معمولا به‌صورت تری گلیسیرید در خون وجود دارند که یکی از عوامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی است.
تاثیرات منفی قند عسل در دیابت
بیماران دیابتی باید مصرف قندهای ساده مانند عسل را با دقت و در حد اعتدال انجام دهند. با این که عسل نسبت به شکر تصفیه‌شده کمی بهتر است (زیرا مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارد) اما هنوز هم می‌تواند باعث افزایش سریع قند خون شود. دیابتی‌ها باید میزان قند دریافتی خود را به دقت کنترل کرده و ترجیحا از منابع قندی با شاخص گلیسمی پایین‌تر استفاده کنند.
عسل به‌طور کلی شاخص گلیسمی (GI) متوسطی دارد که یعنی ممکن است به سرعت قند خون را بالا ببرد، اما این افزایش به اندازه شکر تصفیه‌شده سریع نیست.
با این حال برای افرادی که کنترل دقیقی روی قند خون خود دارند، حتی این افزایش نیز می‌تواند مشکلی ایجاد کند.
فواید مصرف عسل در مقادیر معقول
اگر مصرف عسل در حد اعتدال باشد و از انواع طبیعی آن استفاده شود، می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد.
عسل طبیعی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها ( ویتامین C و بعضی از ویتامین‌های گروه B)، معدنیات ( آهن، کلسیم و منیزیم) و آنزیم‌ها است که می‌توانند برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید باشند. به علاوه بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که عسل می‌تواند به عنوان یک عامل ضدالتهاب و ضدباکتری عمل کرده و به بهبود زخم‌ها کمک کند.
چگونه مصرف عسل را مدیریت کنیم؟
برای جلوگیری از مضرات قند موجود در عسل مصرف آن باید در حد معقول و طبق نیازهای فردی باشد. در ادامه چند نکته برای مصرف سالم‌تر عسل آمده است:
● مصرف معتدل
به طور کلی، مصرف یک یا دو قاشق چایخوری عسل در روز برای بسیاری از افراد بی‌خطر است. مصرف بیش از این مقدار می‌تواند باعث افزایش قند خون و کالری اضافی شود.
● انتخاب عسل طبیعی
عسل‌های صنعتی و تقلبی ممکن است حاوی شکر و مواد افزودنی باشند که می‌توانند اثرات منفی بیشتری بر قند خون بگذارند. بنابراین انتخاب عسل طبیعی و غیرپاستوریزه ترجیح داده می‌شود.
● نظارت بر قند خون
افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید میزان قند خون خود را پس از مصرف عسل کنترل کرده و در صورت لزوم از مشاوره پزشکی برای تنظیم میزان مصرف استفاده کنند.
● ترکیب با غذاهای دیگر
می‌توان عسل را به‌صورت ترکیب با مواد غذایی دیگر که شاخص گلیسمی پایینی دارند مانند ماست یا نان سبوس‌دار، مصرف کرد. این کار می‌تواند موجب کاهش سرعت جذب قند و کاهش تاثیر آن بر قند خون شود.
یه قاشق عسل چه قدر قند داره؟
یه قاشق چایخوری عسل ( تقریبا ۷ گرم) حاوی حدود ۵.۹ گرم قند است. بیشتر این قند به‌صورت گلوکز و فروکتوز است و برای افرادی که به کنترل قند خون خود نیاز دارند، باید در نظر گرفته شود.
آیا بیماران دیابتی می‌توانند قند بخورند؟
بیماران دیابتی باید در مصرف هر نوع قند، شامل عسل بسیار احتیاط کنند. مصرف قند می‌تواند باعث نوسانات قند خون شود که برای کنترل دیابت مناسب نیست. با این حال بعضی از بیماران دیابتی ممکن است بتوانند مقدار کمی عسل را مصرف کنند، البته فقط پس از مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه که میزان قند و نوع غذاها را برای آن‌ها به‌طور دقیق تنظیم می‌کند.
کدام عسل برای دیابت خوب است؟
هیچ نوع عسلی نمی‌تواند به‌طور کامل برای بیماران دیابتی ایمن باشد اما بعضی از انواع عسل طبیعی ممکن است نسبت به دیگران تاثیر کمتری بر قند خون داشته باشند. برای مثال عسل‌های تیره‌تر مانند عسل آویشن یا عسل کاکوتی می‌توانند نسبت به عسل‌های روشن تر فیبر و آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری داشته باشند که احتمالا تاثیر کمتری بر سطح قند خون می‌گذارند. به هر حال مصرف عسل برای دیابتی‌ها باید تحت نظر پزشک و در مقدار کم باشد.
آیا قند عسل چاق‌کننده است؟
عسل به خودی خود چاق‌کننده نیست اما مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. عسل کالری دارد و مصرف بیش از حد آن می‌تواند به افزایش ذخایر چربی بدن منجر شود. بنابراین در صورتی که هدف کاهش وزن باشد، مصرف عسل را باید محدود و متعادل کرد.
مضرات عسل برای قند خون
مضرات اصلی عسل برای قند خون شامل افزایش سطح گلوکز و فروکتوز است که می‌تواند باعث نوسانات شدید قند خون شود. این امر به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت یا افرادی که مشکلات متابولیکی دارند، خطرناک است. علاوه بر این مصرف زیاد عسل می‌تواند موجب افزایش وزن، مقاومت به انسولین و در درازمدت مشکلات قلبی و عروقی شود.
رازهای مصرف سالم عسل برای بدن و قند خون
عسل به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی می‌تواند جایگزین بهتری برای شکر تصفیه‌شده باشد زیرا علاوه بر قند حاوی مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و آنزیم‌ها است. با این حال مصرف بیش از حد آن می‌تواند موجب افزایش قند خون و مشکلاتی مانند مقاومت به انسولین، افزایش وزن و اختلالات متابولیکی شود. به‌ویژه برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند یا حساسیت به تغییرات قند خون دارند، مصرف عسل باید با احتیاط و در حد اعتدال باشد.
در نهایت برای بهره‌برداری از فواید عسل بدون آسیب به سلامتی توصیه می‌شود که از عسل طبیعی استفاده شود و مصرف آن در مقادیر معقول و متناسب با نیاز بدن انجام گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید عسل می‌توانید از سایت عسل ما کمک بگیرید.
